Ik kreeg mijn reprorechtvergoeding vroeger van mijn uitgever. Waarom is dat nu anders?
Vanwege een stelselwijziging keert Lira vanaf 2020 de beschikbare reprorechtvergoedingen uit aan alle tekstauteurs van alle werken. Dus ook voor vakboeken en -tijdschriften, wetenschappelijke boeken en tijdschriften en educatieve geschriften.
Wat moet ik doen om voor een reprorechtvergoeding vak-wetenschappelijk-educatief in aanmerking te komen?
Je moet je eerst aanmelden bij Lira. Na je aanmelding, ontvang je een uitnodiging per email om opgave te doen van je inkomsten uit freelance schrijfwerkzaamheden.
Alle instructies om opgave te doen staan in de uitnodiging die je van ons ontvangt en in onze portal (na inloggen). Let goed op of je opgave doet in de categorie ‘Educatieve Werken’ (voor PO/VO/MBO) of in de categorie ‘Vak- en Wetenschappelijke Werken’ (voor HBO/WO). Auteurs die werken in beide categorieën willen opgeven, dienen dus twee keer opgave te doen.
Alle benodigde instructies staan in de uitnodiging die je per e-mail ontvangt én in onze portal die je te zien krijgt na inloggen.
Ik ben al bekend bij Lira. Moet ik me opnieuw aanmelden?
Nee. Dat is niet nodig, want Lira heeft je gegevens al. Wel vragen wij je graag om Lira via het contactformulier te informeren dat je schrijfwerkzaamheden hebt verricht in de categorieën vak/wetenschappelijk/educatief. Zo ben je ervan verzekerd dat wij je een uitnodiging sturen om opgave te doen.
Voor welke tekstauteurs is de reprorechtvergoeding bestemd?
De reprorechtvergoeding is bestemd voor alle tekstauteurs, journalisten en vertalers die schrijfwerkzaamheden hebben verricht op freelance basis. En ook, tot 70 jaar na het overlijden van de oorspronkelijke auteur: zijn/haar erfgenamen. Schrijfwerkzaamheden verricht in loondienst komen niet in aanmerking voor een reprorechtvergoeding via Lira.
Welke inkomsten kan ik wel en welke inkomsten kan ik niet opgeven?
Je kunt inkomsten uit freelance schrijfwerkzaamheden (exclusief btw) opgeven die je in het betreffende jaar ontvangen hebt opgeven, dus o.a. honorarium, royalty’s, vaste vergoedingen, voorschotten, nevenrechten en subrechten. Sommige inkomsten komen niet voor een reprorechtvergoeding in aanmerking en mogen daarom niet opgegeven worden, namelijk:
Ik heb schrijfwerkzaamheden verricht zonder daar een vergoeding voor te hebben ontvangen van mijn uitgever. Krijg ik toch een reprorechtvergoeding?
Ja. Ook als je geen vergoeding (honorarium en/of royalty’s) hebt ontvangen van je uitgever, kun je aanspraak maken op een vergoeding. Lira hanteert hiervoor gemaximeerde standaardbedragen. In de portal vind je bij het onderdeel ‘aantal publicaties zonder vergoeding’ een uitleg over hoe je opgave kunt doen.
Welke inkomsten moet ik in welk opgavejaar opgeven?
Je kunt de inkomsten uit freelance schrijfwerkzaamheden opgeven die je in het betreffende jaar op jouw rekening hebt ontvangen (exclusief btw). Dit betekent dat het volgende opgegeven kan worden:
Let op: als het opgavejaar nog niet afgelopen is en je later in het jaar nog inkomsten verwacht (bijvoorbeeld omdat je inkomsten ontvangt op basis van facturen), wacht dan met opgave doen tot het einde van het jaar. Uitkering volgt pas in het volgende kalenderjaar.
Ik ben journalist en ontving al eerder reprorechtvergoedingen van Lira. Wat verandert er voor mij?
Je kunt voortaan al je (artikelen in) boeken en tijdschriften opgeven voor reprorecht bij Lira. Dus niet alleen voor kranten en publiekstijdschriften, maar ook voor vaktijdschriften (tijdschriften primair bedoeld voor bepaalde bedrijfssectoren of beroepsgroepen) en wetenschappelijke tijdschriften (tijdschriften van academisch niveau met publicaties van wetenschappelijk onderzoek, primair bedoeld voor wetenschapsbeoefening, studie en onderzoek).
Let op dat je wel in de juiste categorie in de portal opgave doet. In de portal staat onder het tabje ‘Uw Werken’ de categorie ‘Journalistieke Werken’ voor kranten en publiekstijdschriften en een aparte categorie ‘Vak- en Wetenschappelijke Werken’ voor vak- en wetenschappelijke tijdschriften en boeken.
Ik ben redacteur, kan ik me melden bij Lira voor een reprorechtvergoeding?
Redactionele werkzaamheden komen niet in aanmerking voor de reprorechtvergoeding. Maar inkomsten voor inhoudelijke schrijfbijdragen verricht door redacteuren die op basis van een auteurscontract in een auteursteam zijn opgenomen kunnen wel opgegeven worden.
Welke werken tellen mee voor mijn reprorechtvergoeding?
De reprorechtvergoedingen die worden geïncasseerd door Stichting Reprorecht en verdeeld door Lira hebben betrekking op uitgegeven werken zoals boeken, kranten en tijdschriften. Voor alle werken in alle categorieën geldt dus dat het moet gaan om titels die door een uitgever in Nederland zijn uitgegeven. Het maakt daarbij niet uit of het om een digitale (online) variant of een papieren variant van een titel gaat.
Ik ben zowel auteur als uitgever. Kan ik mij aanmelden?
Ja. Je kunt je bij Lira aanmelden als individuele auteur om aanspraak te maken op het auteursdeel. Het auteursdeel is in dat geval gebaseerd op de uitgeversomzet en bedraagt tien procent. Je kunt bij Lira alleen je inkomsten uit freelance schrijfwerkzaamheden opgeven. Wil je je aanmelden als uitgever, neem dan contact op met Stichting PRO.
Kan ik mijn organisatie ook aanmelden?
Nee. Je kunt je alleen als individuele auteur aanmelden bij Lira. Uitgevers, universiteiten, scholen, bedrijven, advocatenkantoren of andere organisaties kunnen zich niet aanmelden. Er is één uitzondering die geldt wanneer de auteur zijn eigen auteursrechten in zijn eigen bedrijf, waarvan hij de enige eigenaar is, heeft ingebracht. Het bedrijf moet zich daarnaast uitsluitend richten op de exploitatie van de rechten op de werken die door de auteur daadwerkelijk zelf geschreven zijn. Deze uitzondering geldt voor natuurlijke personen die maker zijn in de zin van de Auteurswet en dus niet als sprake is van het werkgeversauteursrecht.
Ik ben advocaat of wetenschapper. Kan ik mij aanmelden?
Ja. Ook als je in loondienst bent, kun je je bij Lira aanmelden als auteur om aanspraak te maken op het auteursdeel. In het algemeen wordt aangenomen dat op wetenschappelijke artikelen en boeken van advocaten, hoogleraren en andere wetenschappelijke medewerkers bij universiteiten, het werkgeverauteursrecht niet van toepassing is.
Ik heb eerder geld uitgekeerd gekregen via Lira en daarop hield Lira kosten in. Doet Lira dat nu ook?
Ja. Lira is een stichting zonder winstoogmerk. Wij doen er alles aan om de uitvoeringskosten zo laag mogelijk te houden. Om de verdeling van reprorechtvergoedingen mogelijk te maken zal Lira een percentage aan administratiekosten inhouden. Voor de eerste verdelingsrondes in 2020 zijn de percentages voor de vak, wetenschappelijke en educatieve reprorechtvergoedingen vastgesteld op 2,5% (incassojaar 2018) resp. 5% (incassojaar 2019). Voor de verdeling vanaf incassojaar 2020 geldt een percentage van 8%.
Welke afspraken en overeenkomsten zijn van toepassing?
Lira keert de reprorechtvergoedingen uit op basis van verdelings- en repartitiereglementen. Het Repartitiereglement Reprorecht is goedgekeurd door Stichting Reprorecht en door het College van Toezicht Auteursrechten.
Steunt Lira ook via collectieve bestedingen de vak-, wetenschappelijke en educatieve auteurs?
Ja. Lira is een stichting voor en door auteurs en stelt zich ten doel de economische, sociale en culturele positie van alle tekstmakers te verbeteren. Daartoe houdt Lira een percentage in ter besteding aan sociale, collectieve en educatieve doelen via het Lira Fonds. De afgelopen jaren werden uit de collectieve reprorechtgelden de sectie Educatieve Auteurs van de Auteursbond gesteund en de Educatieve Parel (prijs voor de beste les). Vanaf 2021 is het Lira Fonds gestart met de Beurzenregeling Wetenschappelijke Boeken. Ook het project Faces of Science van de KNAW wordt mede mogelijk gemaakt door de collectieve bestedingen via Lira.
Kom ik ook in aanmerking voor andere vergoedingen via Lira?
Mogelijk wel. Als jouw boek bijvoorbeeld door openbare bibliotheken is uitgeleend, heeft Lira een leenrechtvergoeding beschikbaar. Voor bijdragen aan e-magazines zijn daarnaast thuiskopievergoedingen beschikbaar. Meer informatie over de verschillende vergoedingen die Lira verdeelt vind je hier.
Wanneer kan ik mijn reprorechtvergoedingen verwachten?
De reprorechtvergoedingen worden in de regel aan het einde van het kalenderjaar volgend op het opgavejaar uitgekeerd.
Is mijn opgave goed doorgekomen bij Lira?
Als het goed is gegaan en je hebt je opgave correct verzonden, dan ontvang je ter bevestiging een e-mail met de details van jouw opgave. Je ontvangt per opgavejaar één e-mail. Heb je geen e-mail ontvangen met een bevestiging, dan is de opgave niet gelukt. Probeer het dan nog eens of neem contact op via het contactformulier.
Staat jouw vraag er niet bij? Of kom je er met deze antwoorden toch niet uit?
Are you struggling to read Dutch?